Feitenkennis: 10 redenen waarom we een verkeerd beeld van de wereld hebben en waarom het beter gaat dan je denkt!

Feitenkennis: 10 redenen waarom we een verkeerd beeld van de wereld hebben en waarom het beter gaat dan je denkt



Zij die ook het vak Cultureel Bewustzijn hebben opgenomen dit semester; ik hoor jullie al denken: “Oh, nee, niet weer Rosling!” Wij hebben dit boek natuurlijk al tijdens Cultureel Bewustzijn behandeld, maar dat was enkel voor de theorie die er in te vinden was. Deze keer wil ik het dus ­niet hebben over de theorie. Oorspronkelijk moesten we dit boek lezen om de 10 gevaarlijke instincten (die resulteren in een objectief fout wereldbeeld) te leren identificeren. Natuurlijk zijn er ook een aantal onder jullie die het OPO niet opnemen en dus waarschijnlijk nog niet hebben gehoord van deze instincten; ik kan jullie het boek alvast enkel aanraden. Het zorgt er echt voor dat je de wereld anders gaat leren bekijken en een gezonder, realistischer beeld krijgt.

Hoewel: als je wat wil bijleren over het grote gevaar dat deze denkwijzen met zich meebrengen, is het best dat je eerst ‘de test’ invult om zelf te ondervinden hoe jij kijkt naar de wereld. Geen zorgen, de test in kwestie is terug te vinden in het begin van het boek. Maak je eerder zorgen om het feit dat zelfs een chimpansee deze test beter kan afleggen dan de gemiddelde mens.

De test in kwestie - je krijgt de juiste antwoorden enkel als je hier heel lief om vraagt.



Je zou denken dat, nadat je de test hebt afgelegd en je geconfronteerd wordt met je onwetendheid over de wereld, je meteen overweldigd wordt met alle theorie die uitlegt net waarom jij fout zat. Dat is niet zo: het boek neemt echt z’n tijd (zo’n 300 pagina’s) om alles fatsoenlijk uit de doeken te doen. Zo beslaat ieder hoofdstuk één instinct met daarna nog twee hoofdstukken in het algemeen over alle instincten. Ieder hoofdstuk begint met de ‘valkuil’ van het instinct in kwestie en eindigt met een samenvatting. Zelf had ik nog nooit een boek gelezen met zulke structuur die duidelijk bedoeld was om ingestudeerd te worden. Desondanks die makkelijk studeerbare structuur, werden er ook constant verhalen en anekdotes verteld: een eerder persoonlijke ‘touch’ in een wetenschappelijk boek. Zoiets had ik niet meteen verwacht en kan wel heel leuk zijn om de theorie wat meer behapbaar te maken, maar om eerlijk te zijn begon dit soms eerder langdradig aan te voelen, dat al zeker wanneer je puur leest voor die theorie. Opmerkelijk ook dat Rosling van het woord ‘basaal’ blijkt te houden met hoeveel het voorkomt.

Deze persoonlijkheid die aan het boek werd gegeven dankzij Rosling voegt wel waarde toe, het zorgde gewoon specifiek in dit geval voor een kleine ergernis. Belangrijk vind ik ook te vermelden dat Hans Rosling zelf is gestorven nog voordat het boek klaar was. Zijn dochters hebben het in zijn naam later afgewerkt en uitgebracht. Hierdoor voelt het wel alsof die persoonlijke kanten meer betekenis met zich meebrengen, en al zeker als je kijkt naar één van de zinnen later in het boek:

 

“Ik heb het strijden tegen onwetendheid en het verbreiden van een op feiten gebaseerd wereldbeeld altijd een inspirerende en aangename, zij het af en toe frustrerende, invulling van mijn leven gevonden.”

 

Ik vind het mooi dat Rosling zijn belang aan deze theorie/kennis dus heeft kunnen delen en dat zijn dochters hebben geholpen met het waarmaken van zijn levensmissie.

 

Ik raad het boek dus niet enkel aan voor de kennis (die ook echt wel je hele blik verandert), maar ook voor de prachtige boodschappen van een wijze man.

 

 

Joren

Reacties

  1. Dag Joren
    Ook ik heb het boek gelezen en zeker niet tegen m’n zin. Hoewel het natuurlijk non-fictie is, leest het zeer vlot en is het allesbehalve oninteressant.
    Er zou eigenlijk een nieuwe versie van moeten komen want bepaalde zaken of argumenten die aangehaald worden zijn natuurlijk al wat outdated.
    Zo hebben we ondertussen een nieuwe pandemie achter de rug en is er zich een nieuw ijzeren gordijn aan het ontplooien.
    Waar ik mij niet helemaal ik kan vinden is de manier waarop je als individu de zaken zou moeten relativeren en beseffen dat je je in het hier en nu maar in een klein piekje of dalletje van één of andere grafiek bevindt. Je zal maar net in dat dal van WOI of WOII zitten of middenin de Spaanse griep.
    Mensen leven in het hier en nu en dat leidt natuurlijk tot instincten die in gang treden zoals Rosling ze beschrijft.
    We mogen niet doemdenken, daar ben ik het volledig mee eens, maar achteraf relativeren aan de hand van cijfers die ‘toch niet zo slecht zijn als we in eerste instantie dachten’ is natuurlijk een andere insteek dan leven met de feiten en gevolgen in het ‘hier en nu’.

    Maar ik vond zeker ook een zeer interessant boek om te lezen en het zet zeker aan tot denken. Als zijn opvolgers of verderzetters van zijn werk ooit een deel 2 uitbrengen haal ik het beslist in huis.

    Groeten
    David

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Hey David!

      Het is inderdaad jammer hoe de beschreven feiten niet meer up-to-date zijn en daardoor hun werkelijke impact verliezen. Een nieuwe(re) versie zou zeker niet mis zijn!

      Ik denk dat ik begrijp wat je zegt: het is moeilijk om die instincten *niet* te ervaren. Het voelt wat artificieel om alle gedragingen zo te analyseren: alsof we niet zouden mogen voelen of denken. Ik had ook moeite met die insteek die je beschrijft, die 'realisatie achteraf', aangezien dat net voor zo'n ongemakkelijk gevoel zorgt omdat we met iets geconfronteerd worden waarvan we altijd het ergste (zouden) verwachten. Wel moet ik toegeven mij ergens te kunnen vinden in de opvattingen, hoewel het inderdaad makkelijk is om nu te zeggen dat het 'toch niet zo erg is als verwacht'. Dat haalt natuurlijk niet weg dat dergelijke problematiek, welja, problematisch blijft.

      Ik houd toch ook mijn oren gespitst voor een vervolg.

      Vriendelijke groetjes!
      Joren

      Verwijderen

Een reactie posten